Τι συμβαίνει εις Εσπερίαν;

Με αφορμή το κυριακάτικο ντέρμπυ της ΑΕΚ με τον Ολυμπιακό, έγραψα ένα κείμενο με σκοπό να καταδείξω μιά παθογένια των Ελλήνων φιλάθλων.
Σε καμιά περίπτωση κάτι τέτοιο δεν σημαίνει πως υιοθετώ άκριτα ό,τι συμβαίνει στα προηγμένα ευρωπαϊκά ποδοσφαιρικά κράτη, ούτε πως οι συμπεριφόρές των εκεί φιλάθλων σε σχέση με τις αντίστοιχες δικές μας είναι πάντα ορθότερες.
Σήμερα όμως θα ήθελα να σταθώ κυρίως σε ένα άλλο σημείο που αποτελεί τάση του παγκόσμιου ποδοσφαίρου και που εμένα προσωπικά σαν φίλαθλο με θλίβει και με προβληματίζει βαθύτατα.
Το θέαμα και οι επενδύσεις σε έμψυχο δυναμικό έχουν καταστήσει το ποδόσφαιρο από άθλημα, σόου.
Στην πλάτη της στρογγυλής θεάς οικοδομείται εδώ και τουλάχιστον μιά δεκαετία μιά μπίζνα με σκοπό αποκλειστικά το κέρδος.
Τα συναισθήματα που γεννά το ποδόσφαιρο, η λύπη, η χαρά, η συγκίνηση, η ταπείνωση, η οργή έχουν παραμερίσει και στην θέση τους έχει στηθεί ένα πολυεθνικό θέατρο που παράγει παοδόσφαιρο...δωματίου, βραδυνές παραστάσεις γιά πτήσεις τσάρτερς και φιλάθλους-τουρίστες που δεν ενδιαφέρονται γιά το παιχνίδι αλλά αρκούνται στην αυτοϊκανοποίηση πως είδαν από κοντά τους ακριβοπληρωμένους αστέρες των ομάδων, πως τράβηξαν φωτογραφίες και βίντεο...
Το...τουριστικό ποδόσφαιρο είναι η νέα τάση που απειλεί να συνθλίψει ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα γιά τους συλλόγους, τις διαφορές τους, τις ιδιαιτερότητές τους, τις έριδες ή τις συμπάθειές τους.
Οπως η παγκοσμιοποίηση συνθλίβει τις τοπικές ιδιαιτερότητες, έτσι και ο ποδοσφαιρικός καπιταλισμός εξαφανίζει τις ποδοσφαιρκές ιδιαιτερότητες προς χάρην του κέρδους και της άκριτης κονόμας.

Είμαι φίλαθλος της Μπαρσελόνα εδώ και 30 χρόνια και μέλος της την τελευταία πενταετία.
Στην αρχή με τράβηξε το όμορφο και θεαματικό ποδόσφαιρο που μου προσέφεραν κάποια βράδυα ασπρόμαυρης τηλεόρασης οι αστέρες της.
Μετά με απασχόλησε η ιστορία της,η μοναδικότητά της να πρωταγωνιστεί όντας εδώ και 109 χρόνια μιά εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Με συγκίνησε η άρνησή της να πουλήσει την φανέλα της, με συνάρπασε το γεγονός πως επάνω της στηρίχτηκε και βρήκε έκφραση ένα ολόκληρο έθνος στα δύσκολα χρόνια της στυγνότερης δικτατορίας που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης.
Οι επισκέψεις μου στην Βαρκελώνη είναι συχνές τα τελευταία χρόνια.
Και επειδή ακριβώς δεν ζω συνέχεια σ αυτή την πόλη αν και την αγαπάω πολύ, μπορώ να καταννοώ τις αλλαγές που συντελούνται.
Σε μιά πόλη που ζει από την Μπάρσα και ταυτόχρονα ζεί την Μπάρσα, οι μεταβολές στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του συλλόγου έχουν άμεση απήχηση στον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς των Καταλανών.
Οι τίτλοι, οι διακρίσεις και τα μεγάλα αστέρια των τελευταίων χρόνων τράβηξαν υπερβολικά τα φώτα της δημοσιότητας επάνω στην πόλη και την ομάδα.
Ταυτόχρονα οι καλοκαιρινές τουρνέ σε Ασία και Λατινική Αμερική διαφήμισαν το προϊόν και δεν απέφεραν απλά κέρδη στον τόπο που καταναλώθηκαν.
Σήμερα οι φίλαθλοι που παρακολουθούν έναν αγώνα στο Camp Nou συνθέτουν ένα πολυεθνικό μωσαϊκό, το ένα τρίτο περίπου των φιλάθλων είναι ξένοι, πολλοί απ αυτούς δεν είναι καν φίλαθλοι της ομάδας.
Αυτό δεν είναι κατ ανάγκη κακό.
Η Μπάρσα είναι παγκόσμιος σύλλογος και απ τα 165000 σημερινά της μέλη, περίπου το 20% δεν προέρχεται από την Ισπανία.
Η τουριστική αυτή προσέγγιση έχει ρίξει τους τόνους και την...θερμοκρασία του αίματος.
Γιά να μπω στο γήπεδο τον Δεκέμβριο και να παρακολουθήσω το classico με την Ρεάλ Μαδρίτης όχι μόνο δεν υποβλήθηκα σε σωματικό έλεγχο (κάτι αυτονόητο γιά τα ελληνικά δεδομένα) αλλά ακύρωσα μόνος το εισιτήριό μου στο σκάνερ χωρίς καν να με επιβλέπει κάποιος υπάλληλος ή σεκιουριτάς!
Το Camp Nou πέντε λεπτά πριν την έναρξη των αγώνων είναι μισοάδειο.
Με το σφύριγμα της έναρξης, κοιτάς γύρω σου και δεν βλέπεις άδειες θέσεις.
Στο Camp Nou ουδείς διαννοείται να μην κάτσει στη θέση του.
Ο,τι ώρα και να πας η θέση σου σε περιμένει.
Την ώρα του αγώνα δεν θα ακούσεις πολλά συνθήματα.
Δεν θα ακούσεις συχνά να κράζουν τους διαιτητές.
Δεν θα ακούσεις συχνά να κράζουν την διοίκηση, τους παίκτες ή τον προπονητή.
Δεν θα ακούσεις συχνά να κράζουν τον αντίπαλο.
Οχι πως πάντα ήταν έτσι.
Στο Camp Nou πιά θα εκνευριστείς απ τον διαρκή ήχο που παράγουν οι κόρνες που κελεηδάνε ακατάπαυστα υποκαθιστώντας την φωνή των φιλάθλων.
Στο Camp Nou όλα πιά είναι πιό κρύα, πιό ήπια, πιό συγκαταβατικά.
Στο Camp Nou πιά ο "πολιτισμός" έχει παγώσει το αίμα στις φλέβες.
Το Camp Nou αντιμετωπίζεται με την ιερότητα της Sagrada Familia.
Είναι αυτό που θαυμάζουμε...
Είναι αυτό που μας λείπει...

Λίγα μέτρα έξω απ το γήπεδο το εμπόριο και το παραεμπόριο ανθεί.
Με τις ευλογίες του συλλόγου διακινείται μιά σοβαρή ποσότητα εισιτηρίων στην μαύρη αγορά.
Αδαείς τουρίστες αγοράζουν εισιτήρια στο διπλάσιο και τριπλάσιο της πραγματικής τους αξίας και τα παραλαμβάνουν στο ισόγειο γραφείο πάνω στο κεντρικότερο σημείο της πόλης.
Ουρές σχηματίζονταν τον Δεκέμβρη έξω απ αυτό.
Tourist information έγραφε απ έξω και είχε το σήμα που έχω αναρτήσει στην αρχή του κειμένου μου.
Πολίτες περνούσαν απ έξω και κουνούσαν το κεφάλι τους με συγκατάβαση.
Ο σύλλογος βρήκε τρόπο να...διπλασιάσει την χωρητικότητα του Camp Nou...
Αστυνομικοί σε περιπολία στην Ράμπλα χαιρετούσαν τους υπαλλήλους του γραφείου.
Τις ημέρες των αγώνων έξω και δίπλα απ τα εκδοτήρια του Camp Nou είναι στημένοι και οι μαυραγορήτες.
Υπό την διακριτική ανοχή των υπαλλήλων του σταδίου πωλούν την πραμάτεια τους σε αφελείς Γιαπωνέζους που βαριούνται να περιμένουν στην ουρά.
Οι ρεσεψιονίστ των ξενοδοχείων κάνουν νταραβέρι με τα γραφεία μαυραγορητών "ψαρεύοντας" πελάτες που αφού βρέθηκαν στην πόλη, καλό θα ήταν να δουν και ένα παιχνίδι από κοντά...
Με 38 ευρώ καραβάνια Αγγλών και Σκωτσέζων καταφθάνουν απ το Λονδίνο και άλλες πόλεις με πτήσεις low cost και πλακώνονται στις (πανάκριβες) μπύρες κάνοντας συχνά ρημαδιό την πόλη.
Πολλοί απ αυτούς θα βρεθούν και στο γήπεδο με μπλούζες Τσέλσι, Λίβερπουλ, Σέλτικ και Γιουνάϊτεντ χωρίς βέβαια να τους καίγεται καρφί αν η Μπάρσα χάνει απ την Βιγιαρεάλ...
Τα μαϊμουδοοφίσιαλ προϊόντα στους γύρω δρόμους και τον περιβάλλοντα χώρο του γηπέδου ανθούν πάλι με τις ευλογίες και την ανοχή του συλλόγου.
Ενός συλλόγου που διατείνεται πως είναι "κάτι παραπάνω από ένας σύλλογος" αλλά που διά στόματος του τωρινού του προέδρου, αισθάνεται υπερήφανος που διοικείται σαν μιά μεγάλη πολυεθνική ("...y la gestión de una empresa como es el Barça. Estamos gestionando el club como si fuera una multinacional y nos está dando unos resultados muy buenos" - Συνέντευξη στην εφημερίδα SPORT στις 8 Σεπτεμβρίου 2007)
Ενός συλλόγου που μπορεί ακόμα να μην έχει πουλήσει την φανέλα της ποδοσφαιρικής του ομάδας σε κάποια εταιρία με σκοπό το κέρδος, αλλά έχει πουλήσει όλα τ άλλα, μέχρι και το πέταλο του θρυλικού του γηπέδου στην ΝΙΚΕ...

Αυτά είναι λίγα μόνο απ τα στοιχεία του μοντέρνου ποδοσφαίρου που θαυμάζουμε χωρίς δυστυχώς να πολυγνωρίζουμε.
Και μπορεί κανείς να μην θαυμάζει τα χάλια της μίζερης ελληνικής πραγματικότητας, σίγουρα όμως αυτό που του πλασάρεται ως τέλειο προϊόν δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ακόμα κατασκεύασμα του καπιταλιστικού συστήματος.
Χωρίς κανένα σεβασμό στο άθλημα, το ανθρώπινο μέτρο και τις ανθρώπινες αξίες.
Ούτε αυτό το θέλουμε, είμαι σίγουρος...